Rzecz o smogu
Czym tak na prawdę jest smog?
Z czego się składa? Czy jest dla nas groźny?
W Krakowie o smogu wiemy już chyba wszystko – na co dzień oddychamy powietrzem, które nam szkodzi. W 2013 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła ranking z którego wynika, że stolica małopolski jest trzecim najbardziej zanieczyszczonym miastem Europy. Przyczynia się do tego przede wszystkim niekorzystne położenie miasta w dolinie Wisły. Do tego dochodzi emisja napływowa z przyległych miejscowości i postępująca zabudowa korytarzy powietrznych.
Powodów gromadzących się zanieczyszczeń jest wiele, ale to nie tylko problem Krakowa. Według danych WHO z powodu złego stanu powietrza każdego roku przedwcześnie umiera około 6,5 mln ludzi na całym świecie. W Polsce jest to blisko 50 tys. osób rocznie. Mimo to nadal często lekceważymy temat smogu i co za tym idzie – swojego zdrowia.
Czym właściwie jest smog?
Smog jest nienaturalnym zjawiskiem, które powstaje, gdy w powietrzu znajduje się duża ilość zanieczyszczeń wskutek działalności człowieka, a warunki atmosferyczne – np. znaczne zamglenie czy brak wiatru – sprzyjają ich zagęszczeniu. Skutki obecności szkodliwych pyłów w powietrzu odczuwamy najczęściej od października do marca, czyli w tak zwanym „sezonie grzewczym”.
Istnieją dwa rodzaje smogu; Smog londyński – występuje głównie zimą, powstaje na skutek spalania paliw kopalnych, w tym niskiej emisji, nieodpowiedniego spalania śmieci i szeroko pojętego transportu. Nie bez znaczenia jest tu zjawisko inwersji termicznej. Ponieważ dym podczas unoszenia stopniowo się ochładza, inwersja powoduje szybkie zrównanie temperatury powietrza z temperaturą dymu. Zanieczyszczenia nie mogąc się unosić kumulują się na niewielkiej wysokości.
Smog fotochemiczny (typu Los Angeles) – pojawia się głównie latem. Powstaje ze spalin samochodowych zawierających tlenek węgla, tlenki azotu i węglowodory. Pod wpływem słońca spaliny ulegają reakcjom fotochemicznym, w wyniku których powstają kolejne toksyny, m.in. aldechydy i ozon.
Co wdychamy?
Pył drobny PM10 to mieszanina stałych i ciekłych cząstek o średnicy mniejszej od 10 µm bądź w przypadku PM2.5 mniejszych od 2.5 µm zawieszonych w powietrzu w postaci aerozolu. Cząsteczki pyłu PM10 trafiają do górnych dróg oddechowych oraz do płuc. Natomiast pył PM2.5 jest na tyle mały, że z łatwością dostaje się do pęcherzyków płucnych, a stamtąd bezpośrednio do krwiobiegu, dlatego uważa się go za groźniejszy.
Pyły zawieszone powodują m.in.: podrażnienie dróg oddechowych, trudności z oddychaniem, kaszel, nasilenie objawów astmy, wzrost ciśnienia krwi, nieregularną pracę serca, oraz zwiększają ryzyko zawału serca i udaru mózgu. PM10 i PM2,5 są szczególnie niebezpieczne dla osób z chorobami serca i płuc, osób starszych, dzieci i kobiet w ciąży.
Do tego dochodzą: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla, benzen, ozon, benzo(a)piren oznaczany w pyle PM10, oraz metale ciężkie: ołów, arsen, nikiel, kadm również oznaczane w pyle PM10. Te toksyny m.in.: mogą podrażniać skórę i oczy, powodują bóle w klatce piersiowej, niedotlenienie serca, mózgu i innych narządów, zwiększają ryzyko zachorowań na raka, a także powodują zaburzenia rozwoju u dzieci i niemowląt.
Jak ochronić się przed smogiem?
Podczas zwiększonego stężenia smogu najlepiej w miarę możliwości pozostać w pomieszczeniach zamkniętych, poziom zanieczyszczenia jest tam zauważalnie niższy. Nie jest jednak na tyle niski, żeby całkowicie wyeliminować dolegliwości spowodowane wdychaniem toksyn. Prostym sposobem na poprawę jakości powietrza w domu jest uszczelnienie okien i drzwi. W takim wypadku warto pamiętać o nawiewnikach powietrza, które doprowadzają optymalną ilość tlenu do wnętrza jednocześnie zapobiegając gromadzeniu się dwutlenku węgla i wilgoci.
No tak, ale co jeśli przez nawiewnik przedostają się szkodliwe pyły?
Oczywiście każde rozszczelnienie okna powoduje przenikanie zanieczyszczeń do wnętrza. Z drugiej strony nie możemy odciąć sobie dopływu tlenu, „świeże” powietrze jest nam potrzebne i jest na to sposób – filtr powietrza. W 2017 roku jako pierwsi wprowadziliśmy filtrację do nawiewników powietrza z myślą o najpopularniejszym systemie wentylacji, obecnym w ponad 90% polskich domów. Wcześniej filtry powietrza były zarezerwowane dla jednostek centralnych, dziś są dostępne dla wszystkich. Niewielki filtr skutecznie ograniczy przepływ szkodliwych zanieczyszczeń, alergenów, a nawet roztoczy i większych bakterii!
Filtry powietrza
Filtry antysmogowe i antyalergiczne Brevis dzielą się na trzy kategorie: Standard, Węglowy i Select. Standard to filtr podstawowy – filtruje do 30% PM2.5 i do 85% PM10. Filtr węglowy z węglem aktywnym ogranicza przepływ do 45% PM2.5 i do 98% PM10, dodatkowo pochłaniając nieprzyjemne zapachy.
Filtr Select to najbardziej zaawansowany filtr przeznaczony do nawiewników powietrza. Zatrzymuje aż do 80% PM2.5 i do 99% PM10, oczyszczając powietrze ze szkodliwych cząstek i pyłów np. spalin diesla, a także bakterii zarodników i pyłków kwiatów.
Do każdego nawiewnika antysmogowego dołączamy w zestawie filtr Standard. Filtry do nawiewników linii Insolio i Urbino różnią się budową, dlatego każda linia posiada osobny zestaw filtrów.